Τα Ομηρικά έπη δεν ήταν απλά και μόνο ηρωικά τραγουδάκια προς τέρψη των ακουόντων. Ήταν ταυτόχρονα έμμεσα διαμορφωτές ηθικών αξιών, και πολιτικών αρχών διακυβέρνησης μέσω των θρησκευτικών αλλαγών που δίδασκαν, όπως τον “αυτοκράτορα” Δία, το «επιτελείο» γενικά των 12 θεών που αυτοί αποφάσιζαν για τα πάντα και τους υποτελείς (πιστούς) που έπρεπε να υπακούν, ενώ μέχρι τότε μέσω της ανεξέλεγκτης πολυθεΐας υπήρχε και πιο φιλελεύθερο πνεύμα διακυβέρνησης.

Προπαγανδίζεται λοιπόν το από Μινωικής εποχής τουλάχιστον υπάρχον σύστημα διακυβέρνησης πόλης – κράτους, με «ελέω Θεού» άνακτες και κάποιους «αριστοκράτες» περί αυτών. Τα αποπάνω μπορεί να σκεφθεί κάποιος (γιατί όχι?), βλέποντας μέσα από το πρίσμα της όχι συνήθους διάστασης των επών το όλο θέμα.

Αν προσέξουμε όλη η ιστορία των Ομηρικών επών και ιδίως της Ιλιάδας περιστρέφεται γύρω από τους αρχηγούς – βασιλείς  και οι υπόλοιποι είναι άγνωστο “πόπολο” που δεν έχει άποψη, ούτε συμμετοχή σε αποφάσεις.  Πολλοί δε από τους βασιλείς έχουν και το σκήπτρο της διακυβέρνησης και παντοδυναμίας  δοσμένο από τον άλλο βασιλιά των θεών και ανθρώπων, τον Δία. Παράδειγμα   (Iλιάδα Ζ-158):

“αὐτάρ οἱ Προῖτος κακὰ μήσατο θυμῷ,

ός ῥ᾽ ἐκ δήμου ἔλασσεν, ἐπεὶ πολὺ φέρτερος ἦεν,

Ἀργείων· Ζεὺς γάρ οἱ ὑπὸ σκήπτρῳ ἐδάμασσε”.

Μεταφ:

“αλλά κρυφίως όλεθρον ο Προίτος του εσοφίσθη.

Απ’ τ’ Άργος τον εξόρισεν ως ήτο ανώτερός του,

παρά του ότι είχ’ επάνω στο λαό το σκήπτρο από τον Δία”.

Θεοί και άνακτες λοιπόν αποφασίζουν για τα πάντα με πάνω από όλους τον Δία που αν και όχι άμεμπτου ηθικής, σου έριχνε τον κεραυνό του και σε έκανε στάχτη. (Άγριες εποχές)! Χα χα.

Βόλευε λοιπόν τους κληρονομικώ δικαίω άνακτες και αριστοκράτες αυτό το σύστημα, του μαζέματος δηλαδή της Θείας δύναμης στο δωδεκάθεο σαν παράδειγμα τρόπου διοίκησης και που κατά πολλούς αυτό το «μάζεμα» στην ψυχολογία του τότε Ελληνισμού κατάφερε η διάδοση των Ομηρικών επών.

Αυτό όμως είχε σαν αποτέλεσμα ώστε κόντρα και παράλληλα σε αυτό το σύστημα να αρχίσει να αναπτύσσεται η Διονυσιακή λατρεία που άφηνε περισσότερες ελευθερίες και για διάφορους και προφανείς λόγους αρεστή στο πλήθος τους «κοινούς θνητούς» δηλαδή.

Ο Ευριπίδης λέει: “Ο Διόνυσος είναι θεός του γλεντιού, γέλια τρελά προκαλεί και διώχνει τις μαύρες έγνοιες. Και στο τραπέζι των θεών, το νέκταρ του αυξάνει τη μακαριότητά τους κι αντλούν οι θνητοί από τη γελαστή του κύλικα τον ύπνο και ξεχνούν τα βάσανά τους”.

Όμως ο ρόλος του Διονύσου δεν περιορίζεται στο να διώχνει θλίψεις και καημούς από τους ανθρώπους και να τους κάνει να ξεχνούν τις καθημερινές έγνοιες με τα χαρούμενα μεθύσια, αλλά ήταν και ο ευεργέτης της ανθρωπότητας.

Τρέλαινε μεν όσους ήταν αντίθετοι στη λατρεία του και δεν ήθελαν να συμμετάσχουν σ’ αυτή, από την άλλη  μεριά όμως εξασφάλιζε την ησυχία και τη γαλήνη των πιστών του με τον πλούτο που χαρίζει η γεωργία.

(Σημ. Ο Ικάριος της εικόνας ήταν ο Ικάριος ο Αθηναίος, γνωστός και ως Ικαρίων,  μία από τις αρχαιότερες θρυλικές μορφές που συνδέονται με την Αττική. Καμία σχέση με τον πατέρα της Πηνελόπης).

Στο Διόνυσο απέδιδαν άλλωστε την εφεύρεση του αρότρου, όπου πρώτος αυτός έζεψε βόδια. Ο Διόνυσος συνέβαλε επίσης στην ανάπτυξη του πολιτισμού υποβοηθώντας την ύπαρξη αρμονικών σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων και την καλή διοργάνωση πόλεων, όπου παρουσιάζεται ως υπερασπιστής των αδυνάτων ενάντια σε όσους τους καταπιέζουν. Ο Διόνυσος λατρευόταν στην Ελλάδα τουλάχιστον από τον 13ο αιώνα π.Χ.! Το όνομά του, μάλιστα, διαβάστηκε ανάμεσα σε ονόματα άλλων θεοτήτων σε πήλινες πινακίδες της Γραμμικής Β ́ γραφής από την Πύλο και τα Χανιά.

Την πλήρη ανατροπή την κατάφερε τελικά ο Πεισίστρατος αν και Τύραννος της Αθήνας  (561 έως 527 π.Χ) με την φιλολαϊκή πολιτική του.

Δεινός ρήτορας ο Πεισίστρατος εκμεταλλεύθηκε την πολιτική και κοινωνική αστάθεια της Αθήνας μετά τις μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα και συσπείρωσε γύρω του τα δυσαρεστημένα τμήματα του πληθυσμού, όπως τους μικροκτηματίες των άγονων ορεινών περιοχών και τους ακτήμονες, γι’ αυτό και η παράταξή του ονομάστηκε των Διακρίων (ή Υπερακρίων ή Επακρίων). Αναγκαστικά και μη λοιπόν αφού είχε να κάνει με φτωχό αγροτικό κόσμο υποστήριξε τις γιορτές του Διονύσου πράγμα που ενίσχυε την ενότητά τους και υποστήριξή τους,όμως αλλά και συνεπακόλουθα επέτρεψε την παρουσία μετά ψήφου στην εκκλησία του Δήμου στους φτωχούς Αθηναίους πολίτες.

Αυτή τη χρονική περίοδο άλλαξαν πολλά, όπως προστέθηκε ο Διόνυσος σαν 13^ος θεός μα και οι θεοί έγιναν πιο «μαλακοί» και ανθρώπινοι. Ο Απόλλωνας που τον αποκαλεί ο Αχιλλέας  σχεδόν δολοφόνο, όταν κυνήγαγε (ο Αχιλλέας) να σκοτώσει τον Έκτορα έξω από τα τείχη της Τροίας (Φοίβε, κακοβουλότερε των αθανάτων όλων, Χ – 15), και οι θεοί του Ολύμπου τρέμανε και ανασηκώνονταν όταν έμπαινε στην αίθουσα καθώς κράταγε τα χρυσά βέλη του Ήφαιστου, μεταλλάχτηκε σε θεό της μουσικής και της αρμονίας! Λυριτζής λοιπόν ο Απόλλωνας και οι γείτονες Λευκάδιοι του κάνανε ακόμα ανθρωποθυσίες από το βράχο Λευκάτα για να τον εξευμενίσουν. Και θέλουνε να είναι και Ιθακήσιοι! Χα χα.

Στο μυαλό των Αρχαίων Ελλήνων ο Διόνυσος ήταν ο προστάτης του γλεντιού, του κρασιού και γενικότερα της γονιμότητας και της βλάστησης. Μέσω της μέθης και του εκστατικού χορού πρόσφερε στην ανθρωπότητα το αίσθημα της απεριόριστης ελευθερίας που απελευθέρωνε τους ανθρώπους από τις καθημερινές τους ανησυχίες. Για αυτό το λόγο ονομάστηκε Λύσιος και Καθάρειος. Η «αίρεση» και η λατρεία του Διόνυσου ξεκίνησε σε αγροτικές περιοχές και μετέπειτα απλώθηκε σε όλη την Ελλάδα. Η ευρεία φύση της λατρείας του φαίνεται στο ότι ο θεός είχε ένα δικό του προσκυνητάριο-βωμό μέσα στον ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς και μοιραζόταν μαζί του το χρόνο παρουσίας στο εν λόγω μαντείο.

Το βασίλειο της Ομηρικής Ιθάκης ποιό σύστημα διακυβέρνησης  ακολουθούσε? Πρώτα δεν υπήρχαν άνακτες «ελέω Θεού» αλλά αρχηγοί πόλεων που αν δεν ήταν άξιοι μια σύγκλιση ή σύνοδος των πολιτών ανεξαρτήτως κοινωνικής θέσης, επαγγέλματος ή πλούτου τους έστελνε στα τάρταρα. Παράδειγμα η σύναξη των πολιτών όταν αποφασίστηκε η εξόντωση του Οδυσσέα μετά την μνηστηροφονία, όπου ένας από τους κύριους ομιλητές ήταν ο απλός κήρυκας (κάτι σα τελάλης – αγγελιαφόρος), ο Μέδοντας!

Πολίτες  που αναμφίβολα γνώριζαν από τους πρώτους την καλλιέργεια της αμπέλου, την παραγωγή κρασιού και συμπερασματικά συμμετείχαν σε Διονυσιακές γιορτές και μυσταγωγίες, άρα τοποθετούσαν τον Διόνυσο ίσως και υψηλότερα από τον Δία.

Αν δε ετυμολογήσουμε τη λέξη Κεφαλλήνες σαν Κεϊφ-αλ-λήνες πρόκειται για πολίτες «λήνες» που  συμμετείχαν στα Λήναια  την υπέρτατη γιορτή του Διονύσου.  http://www.portoassos.gr/το-ονομα-τση-κεφαλονιας-μας/

Λαός “Εξώλης και προώλης” δηλαδή για τα δεδομένα της εποχής του Ομήρου μια και οι οινοποσίες και τα άλλα συναφή ήταν αντίθετα προς το αρχαίο Ελληνικό πνεύμα και υπήρξε εύλογα φοβερή αντίδραση αποδοχής τους μέχρι τον 6^ο π.Χ. αιώνα, που σχεδόν επικράτησαν στον τότε Ελληνικό χώρο.

Έτσι  τα Ομηρικά έπη προσπαθούν να συμβιβάσουν ή μάλλον να αποκρύψουν αλήθειες, όπως μπερδεύοντας τον Δία σαν εξουσιαστή της Ιθάκης στους στίχους της Οδύσσειας, πράγμα που φαίνεται καθαρά στο σημείο που ο Οδυσσέας προσπαθεί να πείσει τον Λαέρτη ότι είναι γιός του:

(ω – 342)

…  « και μου ‘ταζες κι αμπέλι
πενήντα αράδες᾿ κι ούτε που ‘πεφτε μαζί της κάθε αράδας
ο τρύγος, τι είχες μες στο αμπέλι σου λογής λογής σταφύλι,
κάθε χρονιά που ο Δίας θα χάριζε καλή σοδιά ψηλάθε.»…

Τί δουλειά είχε ο Δίας όταν ο Διόνυσος θεός της αμπέλου, γονιμότητας και βλάστησης ήταν αυτός που χάριζε την καλή σοδιά?? Δεν το γνώριζε αυτό ο Όμηρος?? Χα χα.

Γιατί τη λέξη Κεφαλλήνες την αποφεύγει (ο Όμηρος) σαν ο διάβολος το λιβάνι?

Στην Οδύσσεια χρησιμοποιεί τη λέξη  στην ραψωδία (ω), εκεί που δεν γίνεται διαφορετικά (ω-378, 355, 429) και μετά άλλες  φορές  αποκαλεί τους Κεφαλλονίτες  Αχαιούς! (ω-426, ω-438, α – 394, α – 400, κλπ.) χα χα.

Μετά έχουμε και εκείνο το μύθο που ανακατεύει στα Αργοναυτικά  τον Δία τον Αινήσιο.

Γιατί αφού υπήρχε πριν την Οδύσσεια ο Δίας επάνω στον Αίνο και τα έπη περιστρέφονται γύρω από τον Οδυσσέα σε μεγάλο βαθμό, δεν αναφέρεται ο Δίας σαν Αινήσιος  ποτέ?

Το πρώτο που θα σκεφτεί κανείς είναι ότι στον Αίνο τότε Δίας δεν υπήρχε αλλά προστέθηκε  αργότερα, άρα και ο μύθος του Ζήτη – Κάλαϊ  και Αινήσιου Δία μεταγενέστερα επλάστηκε…

Αν συζητήσουμε τώρα εν τάχει διαχρονικά την ιστορία και την νοοτροπία των Κεφαλλήνων θα αντιληφτούμε  ότι ποτέ δεν είχαν «άνακτες» αλλά αρχηγούς.

Σχεδόν πάντα χωρισμένοι σε πόλεις – κράτη (αρχαία τετράπολης), ανεξάρτητο και ελεύθερο πνεύμα γενικώς, σίγουρα από τους πρώτους λάτρεις του Διονύσου, ήταν το «μαύρο πρόβατο» της λογικής των επών, ή όχι?

Πώς θα λυνόταν το πρόβλημα δηλαδή ένας από τους πρωταγωνιστές τους και μάλιστα αυτός που κατέλαβε την Τροία να διοικεί πολίτες από την Κεφαλληνία, που ακούγοντάς την σαν όνομα οι οπαδοί των Λήναιων της εορτής του Διονύσου με ό,τι αυτό συνεπάγονταν (όπως έχει αναφερθεί στα προηγούμενα),  θα έπαιρναν  τα «επάνω» τους?

Μία λύση υπήρχε:

Τοποθετήθηκε ο Δίας στον Αίνο (τότε Άνου – Άνος λόγω των πριν Φοινίκων εποικιστών ) και μέσω του Αινησίου Διός το νησί πήρε το όνομα τόπος του Δία, δηλαδή   Ζά-κυνθος, (Ζαν-ς-κ =  Ζεύς, -υνθος ή -ινθος = προελληνική  κατάληξη που φανερώνει κτήση, όπως Λαβύρινθος = τόπος του Λάβρεως  ).

Έτσι μπερδεύτηκε η Κεφαλληνία με τη σημερινή Ζάκυνθο και χάθηκε το Δουλίχιο που είχε πρωτεύουσα τη σημερινή πόλη Ζάκυνθο ονομασία προς τιμήν του εποικιστή εκ Ψωφίδας, Ζακύνθου, γιου του Δαρδάνου.

Σαν αποτέλεσμα θα έλεγα ότι ο Ησίοδος (σχεδόν συνομήλικος του Ομήρου),  γόνος γεωργικής οικογένειας  ασχολούμενος και ο ίδιος με καλλιέργειες,  φαίνεται πιο αντικειμενικός μη επηρεασμένος από την “πάλη των τάξεων” της εποχής και  όταν αναφέρει τη πατρίδα των Κεφαλλήνων σαν Κεφαλληνία είναι σωστότατος!

Λέγει λοιπόν:

«Περελάου (Πτερελάου) παίδες  Ίθακος και Νήριτος, από Διός έχοντες το γένος, ώκουν την Κεφαλληνίαν.
Αρέσαν δε αυτοίς τούτο, καταλιπόντες τα σφέτερα ήθη, παραγίνονται (από το παραγίγνομαι – παρευρήσκονται) εις την Ιθάκην.
Και τόπον ιδόντες εύ πεποιημένον εις συνοικισμόν, δια των παρατεθειμένων υψηλότερον είναι, [και] κατοικήσαντες  δεύρο την Ιθάκην έκτισαν.
Και εκ μεν του Ιθάκου η νήσος επωνομάσθη Ιθάκη, το δε παρακείμενον (γειτονικό) όρος εκ του Νηρίτου, Νήριτον».
Η δε ιστορία παρά Ακουσιλάου.  (σημ. Η ακριβής ορθογραφία δεν μπορεί να αποδοθεί)

(μετάφραση):
“Τα παιδιά του Πτερελάου (Τάφιος) λοιπόν ήλθαν στη Κεφαλονιά και επειδή τους άρεσε εγκατέλειψαν τους δικούς τους τόπους και [κάποια στιγμή] παραβρέθηκαν στην Ιθάκη.(Η Ιθάκη δηλαδή τόπος της Κεφαλλονιάς όχι ξεχωριστό νησί).
[Στην οποία] ιδόντες ένα τόπο πολύ καλό για να γίνει οικισμός «των παρατεθειμένων υψηλότερον», δηλαδή που ήταν των γύρωθεν υψηλότερος (άρα οχυρός)  και σε αυτόν δεύρο (εδώ) την Ιθάκη έκτισαν. (Προφανώς αναφέρεται στην πόλη Ιθάκη).
Και εκ μεν του Ιθάκου το νησί (που ήταν κτισμένη πάνω του η πόλης) επωνομάσθη Ιθάκη, το δε παρακείμενο (πολύ κοντά της) όρος εκ του Νηρίτου, Νήριτον.”

Η Ιθάκη τμήμα της Κεφαλληνίας λοιπόν παρά Ακουσιλάου – Ησιόδου, άρα για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα  τα Ομηρικά νησιά του βασιλείου του Οδυσσέα είναι, Ιθάκη – Κεφαλληνία – Σάμος και το Δουλίχιο με πόλη την Ζάκυνθο, άσχετα αν το προομηρικό όνομα Κεφαλληνία τεχνηέντως εξαφανίστηκε υπό Ομήρου.

Μη ξεχνάμε δε ότι παραδεχτό από όλους είναι ότι με τα έργα του Ησίοδου ουσιαστικά η Ελλάδα βγαίνει από το πεδίο του μύθου, αφού ο ίδιος αντλεί τα θέματα του όχι μόνο από τη φαντασία, αλλά και από την ζωή φέρνοντας έτσι την ποίηση πιο κοντά στον άνθρωπο.

Άρα χαμένο νησί στα έργα του Ομήρου δεν υπάρχει, απλά υπήρξε με το όνομα  Ζάκυνθος  ένα νησί της τότε πολιτικοθρησκευτικής διαπλοκής και μπέρδεψε τους πάντες!

Το νησί αυτό στην πραγματικότητα ήταν η Κεφαλλονιά (ονομασία προ ομηρική) με τους Κεφαλλήνες του και πιθανότατα το βόρειο τμήμα αυτού η Ομηρική Ιθάκη (σημερινή Έρισσος)!

Υ.Γ. (1)

Πολύ μπέρδεμα όταν η μυθολογία προσπαθεί να γίνει ιστορία και οι απόψεις έπεται ότι έχουν μεγάλο ποσοστό υπόθεσης. Οι προαναφερθείσες δε πιθανόν να φαίνονται κάπως ουτοπικές αλλά έτσι φαντάζει κάθε τι που αμφισβητεί το κυρίαρχο μοντέλο, αρχικά  κατηγορείται ως αδιανόητο, τυχοδιωκτικό έως  και επικίνδυνο.

Πιο σοφό όμως είναι να το «ψάξουμε», πριν το απορρίψουμε.

Υ.Γ. (2)

Και επειδή κάποιοι φυσιολογικά θα μειδιούν ή θα δυσπιστούν για τη σημασία που έδινε ο τότε «γνωστός» κόσμος στην ύπαρξη του Διονύσου σας παραθέτω ένα Ρωμαϊκό ψηφιδωτό από την «Έπαυλη του Αιώνα» στη Νέα Πάφο της Κύπρου, που αναπαριστά τη γέννηση του Διονύσου.

Ο νεογέννητος Διόνυσος με φωτοστέφανο κάθεται στα πόδια γυναίκας, ίσως της μητέρας του Σεμέλης. Περιστοιχίζεται από διάφορες μορφές (που αν μεγεθύνετε μπορείτε να διαβάσετε ονόματα). Εμφανής η ομοιότητα της παράστασης με τις απεικονίσεις της γέννησης του Ιησού και της προσκύνησης των μάγων!

Χαίρε βάθος αμέτρητο!!! Χα χα.

Ρόκκος Σπύρος