Άσσος η μυστήρια.

Λέγαμε σε προηγούμενο άρθρο για τα αρχαιότερα πριν τους Βενετούς τείχη του κάστρου Άσσο.
Ιδού λοιπόν και μια δυστυχώς φωτοτυπία τοπογραφικού των Βενετσιάνων προ κατασκευής του κάστρου τους, που δείχνει το νησί και την απέναντι χερσόνησο της Άσσου. Λέω δυστυχώς γιατί το πρωτότυπο θα ήταν καθαρότερο.

Σπανιότατον εύρημα ομολογουμένως!! (Για μένα τουλάχιστον).
Έχω και εγώ τις πηγές μου που θα αποκαλύψω στο διάβα του χρόνου.
Διακρίνονται οι τέσσερεις προμαχώνες συνδεδεμένοι με απλά τείχη εκτός του κεντρικού μετώπου όπου και η κεντρική πύλη, στο οποίο φαίνεται να υπήρχε ισχυρότατη οχυρωματική κατασκευή.
Δεν υπάρχει η βοηθητική είσοδος και μονοπάτι ανάβασης του “Πορτέλου” προς τη Νότια πλευρά.
Υπάρχει όμως ένα σαφώς συγκεκριμένο, ευθύγραμμα διαγραμμισμένο και μαυρισμένο τμήμα του «λαιμού» της χερσονήσου, τι να υποδηλώνει? Προφανώς κάτι σημαντικό.
Παρατηρούμε τη σημερινή παραλία οριοθετημένη με τα βοτσαλάκια (μη μου πείτε ότι δε τη βλέπετε), λίγο πιο μέσα τότε προς τη στεριά (γύρω στα 50 μέτρα).
Και το σημαντικό δύο σπηλιές πλάι – πλάι (τα μαυρισμένα αυγουλάκια, σα σουτιέν τα μπαγάσικα)! Να ήταν σήματα της τροχαίας για ανωμαλία οδοστρώματος δε νομίζω! Χα χα.
Και το ακόμα πιο σημαντικό τα δύο αυτά «αυγουλάκια» είναι σαφώς συνδεδεμένα με το μαυρισμένο τμήμα του «λαιμού» μέσω ξεχωριστού δρόμου.
Αν προσέξετε το μονοπάτι – δρόμος, που συνδέει τη παραλία με το κάστρο περνά από δίπλα τους χωρίς να συνδέεται με αυτά γιατί?
Υπήρχε υπόγεια σύνδεση? Καθόλου απίθανο μια και ο λαιμός μέχρι κάποιο σημείο δεν διαθέτει συμπαγή πετρώματα διαπιστωμένο από την πολεοδομία (από τη θεμελίωση νεότερων κτισμάτων).
Υπήρχε πλακόστρωτο? Πιθανότερο.
Και τι ακριβώς συνέδεε?
Ας πάμε λίγο παλαιότερα: Τι ρόλο έπαιζαν για τους αρχαίους μας προγόνους τα σπήλαια σε λιμάνια – σταθμούς μεγάλων ταξιδιών?
Τόποι λατρείας και προσφορών σε θεότητες για να τους βοηθήσουν στα ταξίδια, ιεροί χώροι!
Τί υπάρχει ακόμα στο μαυρισμένο τμήμα του «λαιμού» ? Το παρακάτω.

Ένα αρχαίο κιονόκρανο πάνω σε βάση κίονα!
Από το άλλο μέρος φέρει και το σημείο του σταυρού αλλά μάλλον πρόκειται για μετέπειτα τροποποίηση αν το παρατηρήσει κάποιος προσεκτικά και από τις δύο πλευρές, μια και πρόκειται για ύστερη χρήση σαν Αγία Τράπεζα χριστιανικού ναού.
Αρχαιολογικός χώρος λοιπόν τα σπήλαια και το μαυρισμένο τμήμα του λαιμού τα οποία συλήθηκαν ως συνήθως??
Και προχωράμε στους στίχους του Αντίπατρου κατά την εποχή Χριστού και Αυγούστου περίπου:

Κείμενο Μετάφραση
ΠΑ 10.25 ΑΝΤΙΠΑΤΡΟΥ1
Φοῖβε, Κεφαλλήνων λιμενοσκόπε, θῖνα Πανόρμου
ναίων τρηχείης ἀντιπέρην Ἰθάκης,
δός με δι΄ εὐπλώτοιο πρὸς Ἀσίδα κύματος ἐλθεῖν,
Πείσωνος δολιχῇ νηὶ συνεσπόμενον,
καὶ τὸν ἐμὸν βασιλῆα τὸν ἄλκιμον εὖ μὲν ἐκείνῳ
ἵλαον, εὖ δ΄ ὕμνοις ἄρτισον ἡμετέροις.2

Φοίβε, εσύ που εποπτεύεις το λιμάνι των Κεφαλληνίων,
κάτοικε της ακρογιαλιάς της Πανόρμου, απέναντι από την απόκρημνη Ιθάκη,
δώσε να φτάσω με ευνοϊκή θάλασσα στην Ασία
συνοδεύοντας το μακρύ καράβι του Πείσωνα
και τον ισχυρό μου άρχοντα προδιάθεσε ευνοϊκά απέναντί του
και ευνοϊκά απέναντι στους δικούς μου ύμνους.

Αν δεχθούμε το κιονόκρανο να είναι από αρχαίο ναό του Φοίβου Απόλλωνα (κάτι τέτοιο υπήρχε και στο απέναντι ακρωτήριο της Λευκάδας), το νησί της Άσσου σαν Ιθάκη, το λιμάνι της Άσσου ήταν η Πάνορμος για τα αρχαία πλοία γιατί τότε τα έσυραν έξω στην “θίνα” ακρογιαλιά, μα και σίγουρα τότε θα ήταν 150 – 200 μέτρα πιο βαθύ προς τα Ανατολικά κάτι που εύκολα τεκμηριώνεται μια και το λιμάνι έχει υποστεί αλλοιώσεις από τα φερτά υλικά του εκεί χειμάρρου, (οδός Ρύακος).
Πάνορμος λοιπόν η Άσσος? Γιατί όχι?
Και να το πάμε πιο αρχαία?
Πόσες σπηλιές αναφέρει ο Όμηρος στο λιμάνι του Φόρκυνα?
Μία που έκρυψε ο Οδυσσέας τα δώρα των Φαιάκων και μία πάρα δίπλα που έκανε προσφορές στις νεράιδες!
Και η πρώτη έχει δύο εισόδους, η Βόρεια είναι αυτή που βλέπετε στο τοπογραφικό και η άλλη (η Νότια) για τους Θεούς προς τον Μύρτο, η λεγόμενη τώρα σπηλιά της Παναγιάς.
Ξέχασα και μια πηγή στο «λαιμό» που προστατευμένη από τα κύματα με τοιχίο προμήθευε άφθονο νερό μέχρι να πάψει να χρησιμοποιείται πριν λίγα χρόνια.

Νάτην ερειπωμένη και μπαζωμένη από το κύμα.

Και άλλη πηγή υπήρχε απέναντι από αυτή στο λιμάνι, αλλά από πολύ παλιά βρίσκεται εντός οικίας.
Αυτά γιατί κάποιοι ψάχνουν να βρουν τις πηγές της Ομηρικής Ιθάκης. Χα χα.
Σε αυτό ας υπολογισθεί και η χαμηλότερη κατά τρία μέτρα στάθμη της θάλασσας κατά την Ομηρική εποχή.
Η συνέχεια δικιά σας αγαπητοί αναγνώστες.
Και δύο φωτό από τη μία σπηλιά, τη σπηλιά του Οδυσσέα γιατί η άλλη μάλλον δε θα υπάρχει σε λίγο.

Για την πηγή και τον «λαιμό» της χερσονήσου εκεί όπου η μια θάλασσα συναντάει την άλλη (Στράβωνας), όταν φυσάει Μαΐστρος (ΒΔ) άνεμος ενημερωθείτε από τον Ιωσήφ Πάρτς και μη ψάχνετε το «κανάλι» της Παλικής. Όσο για τις πηγές και τις σπηλιές ρωτήστε το φίλο μου τον Παντελή που πουλάει τσι πραμάτειές του κάθε καλοκαίρι έδεκει.
Είμαι λίγο σκωπτικός το παραδέχομαι και με το συμπάθιο, αλλά νιώθω βέρος Κεφαλλονίτης όχι «Νεοκεφαλλονίτης» από τη μία και οι καιροί και οι άνθρωποι γαρ από την άλλη.
Ευχαριστώ όσους διαβάσετε τις απόψεις μου και όχι μόνο…
Για όσους τους ενδιαφέρει το θέμα θα μπορούσαν να βρουν περισσότερες ιστορικές λεπτομέρειες στο προσωπικό μου blog Ρόκκος Σπύρος | Το blog μου ενότητα Portoassos πράγμα που θα με ευχαριστούσε ιδιαίτερα.
Το blog αυτό εκτός των άλλων δημιουργήθηκε σαν μια προσφορά προς τους δοκιμαζόμενους εκ της οδικής απομόνωσης και όχι μόνο Ρισσιάνους πατριώτες μου και έχει ακόμα να γράψει πολλά.

Και δύο πιο λεπτομερείς φωτό του μαρμάρινου κιονόκρανου όπου φαίνεται αναμφισβήτητα η παρέμβαση για την κατασκευή του σταυρού. Είναι από τα αρχεία της Κοργιαλενείου βιβλιοθήκης και τραβηγμένες τη δεκαετία του 1960.

Ρόκκος Σπύρος